Yunanca "haç dağı" olarak adlandırılan 700 metre yüksekliğindeki Stavrovouni Dağı'nın tepesinde yer almaktadır. Efsaneye göre manastırın kurucusu, Roma İmparatorluğu'nun devlet dinini Hıristiyanlık olarak belirleyen imparator Büyük Konstantin'in annesi Elena'dır.
Efsaneye göre, Elena Filistin'den dönerken bindiği gemi korkunç bir fırtınaya yakalanır. Elena fırtınanın durması için şükran duası eder ve adak olarak bir manastır yapacağını diler. fırtına dindiğinde gemide bulunan Dismas haçı, Kutsal Ruh'un desteklediği dağlardan birinin tepesine çıkar. Elene buraya bir manastır ve beş kilise inşa ettirir.